De eindeloze strijd om handbagage in de cabine

FRANKFURT (dpa-AFX) - Aan de vooravond van de grootste vertrekgolf van het jaar ontstaat er een controverse over de regels voor handbagage aan boord van vliegtuigen. Wat mag er mee in de cabine? Het antwoord op deze ogenschijnlijk eenvoudige vraag verschilt sterk van luchtvaartmaatschappij tot luchtvaartmaatschappij, tot grote ergernis van de passagiers, en kan zelfs zeer duur uitvallen.

Deze situatie zou echter snel kunnen veranderen: de Europese consumentenbeschermingsfederatie Beuc heeft een formele klacht ingediend bij de Europese Commissie tegen zeven low-cost luchtvaartmaatschappijen die momenteel slechts één kleine gratis persoonlijke tas per passagier toestaan. Tegelijkertijd roepen Europarlementariërs op tot meer genereuze regels voor handbagage.

Waarom zijn er nog steeds geen uniforme regels?

Tot nu toe heeft de Europese Unie het grotendeels aan de luchtvaartmaatschappijen overgelaten om hun eigen regels voor handbagage op te stellen. Zelfs de aanbevelingen van de International Air Transport Association (IATA) worden niet uniform toegepast. Volgens een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU uit 2014 is alleen vastgelegd dat er geen toeslag mag worden gevraagd voor handbagage, zelfs niet bij het goedkoopste ticket. De door het Hof geëiste "redelijke eisen" met betrekking tot afmetingen en gewicht zijn echter nog steeds niet gedefinieerd op Europees niveau.

Wat is de huidige situatie?

De situatie verschilt van luchtvaartmaatschappij tot luchtvaartmaatschappij. De meeste low-cost maatschappijen, zoals Ryanair, Easyjet en Eurowings (een dochteronderneming van Lufthansa), staan alleen het meenemen van een kleine tas toe bij het laagste tarief, die onder de stoel moet passen. Bij traditionele luchtvaartmaatschappijen zoals Lufthansa en British Airways mag je zelfs bij het goedkoopste ticket een kleine koffer op wieltjes meenemen. Reizigers wordt daarom sterk aangeraden om voor vertrek de regels van hun luchtvaartmaatschappij te controleren om onaangename verrassingen of boetes op de luchthaven te voorkomen. Bemanningen zijn bijzonder streng op zeer volle vluchten.

Wat zijn de voordelen van reizen met alleen handbagage?

Iedereen die op strandvakantie gaat met een paar korte broeken en T-shirts kan zonder ruimbagage. Handbagage dicht bij je houden vermindert het risico op verlies aanzienlijk. Tijdens drukke zomerperiodes is de kans groter dat ingecheckte bagage verloren gaat of te laat aankomt. Bovendien hoef je bij aankomst niet op je tas te wachten, waardoor je de luchthaven sneller kunt verlaten.

Wat eisen de consumentenorganisaties?

De klacht van de Europese verenigingen is gericht tegen de basistarieven van Easyjet, Ryanair, Norwegian, Transavia, Volotea, Vueling en Wizz Air. Volgens Beuc rekenen deze luchtvaartmaatschappijen tussen de €6 en €75 voor extra bagage in de cabine, wanneer de ruimte het toelaat. Deze neveninkomsten zijn cruciaal voor luchtvaartmaatschappijen. Het Italiaanse dagblad Corriere della Sera schat de jaarlijkse inkomsten van Ryanair uit bagage op €3,5 miljard en die van Easyjet op €2,2 miljard.

Volgens Beuc is de kleine gratis tas niet genoeg om genoeg kleding en persoonlijke bezittingen mee te nemen. De Duitse vereniging Verbraucherzentrale Bundesverband (VZBV) is ook lid van Beuc. Agustín Reyna, directeur van Beuc, pleit voor het toestaan van een extra koffer op wieltjes: "Ik begrijp niet hoe het redelijk zou zijn om alles wat je nodig hebt voor een reis van minstens twee tot drie dagen in een simpele kleine tas te moeten stoppen".

Waarover debatteren we in het Europees Parlement?

De Vervoerscommissie stemde met grote meerderheid voor het voorstel om passagiers in de toekomst zonder extra kosten twee kleine stuks handbagage te laten meenemen. Naast een kleine tas (handtas, rugzak of laptop, maximale afmetingen 40x30x15 cm) zou een kleine koffer worden toegestaan. De voorgestelde minimumafmetingen zijn echter nog steeds kleiner dan de handbagage die Lufthansa en haar concurrenten gewoonlijk toestaan.

Over het wetgevingsproces wordt echter nog onderhandeld tussen het Parlement en de EU-lidstaten. Een overeenkomst over passagiersrechten wordt niet verwacht voor het einde van het jaar. "We zullen niet toestaan dat passagiersrechten worden ingeperkt", zegt Jan-Christoph Oetjen, lid van het Europees Parlement (FDP).

Wat zijn de argumenten van de luchtvaartmaatschappijen?

Airlines for Europe (A4E) verwerpt elke aanvullende regelgeving voor handbagage. Zij zijn van mening dat miljoenen passagiers bewust kiezen voor het laagste tarief zonder handbagage en niet gedwongen zouden moeten worden om te betalen voor een service die ze niet nodig hebben. Ourania Georgoutsakou, vertegenwoordiger van A4E, maakt een vergelijking: "Wat is het volgende? Popcorn en drankjes verplicht inbegrepen in de prijs van een bioscoopkaartje?"

Strengere regels zouden volgens de Duitse brancheorganisatie BDL simpelweg minder keuze betekenen voor passagiers. Bovendien zouden uniforme bagageafmetingen geen rekening houden met de diversiteit aan vliegtuigtypes.

Wat zijn de andere nadelen van te veel handbagage in de cabine?

Wanneer te veel passagiers veel persoonlijke bezittingen meenemen aan boord, wordt de ruimte in de bagagevakken al snel ontoereikend. Geschillen en stress zijn onvermijdelijk. Het vliegtuig kan pas gaan taxiën als alle passagiers zitten en hun bagage goed is opgeborgen. Als er vertragingen optreden, bijvoorbeeld door het overbrengen van bagage van de cabine naar het ruim, kunnen de toch al krappe slots voor het opstijgen in het gedrang komen, waardoor het wachten voor alle passagiers langer duurt.